Binbir Gece Masalları 1/1

Türkçeye tam metin halinde kazandırılması ise, yarım kalan pek çok girişimden sonra, ancak Âlim Şerif Onaran’ın 1992-1993 yılları ara­sın­da Afa Yayınları’ndan 16 cilt halinde çıkan çevirisiyle gerçekleşebildi. Onaran, çevirisinde Joseph Charles Mardrus’ün Fransızcaya yaptığı çeviriyi (Mille nu­ts et une nuit, 1899-1903, 16 cilt) temel almakla birlikte Mardrus’ü İngilizceye uyarlayan Powys Mathers ile Antoine Galland ve René Khawam’ın çevirilerinden, ayrıca Ahmed Nazif, Selami Münir Yurdatap ve Raif Karadağ’ın yaptığı Türkçe Binbir Gece seçmelerinden de yararlanmıştı.

Birinci Kitap

– Hükümdar Şehriyar ile Kardeşi Hükümdar Şahzaman’ın Öyküsü
– Tacir ile İfrit Öyküsü
– Balıkçı ile İfrit Öyküsü
– Hamal ile Genç Kızların Öyküsü
– Kesilerek Öldürülen Kadın, Üç Elma ve Zenci Reyhan Öyküsü

İkinci Kitap

– Terzi ile Kamburun Öyküsü
– Enisü’l-Celis ile Ali-Nur’un Öyküsü

Yüzlerce yıl boyunca, Çin’den Kuzey Afrika’ya uzanan ve Çin, Çin Hindi, Hindistan, İran, Irak, Türkiye, Suriye ve Mısır’ı kapsayan bir alanda anlatılan Binbir Gece Masalları, ilk kez Antoine Galland tarafından düzenlenip Fransızcaya çevrilerek (1704-17, 12 cilt) dünyaya tanıtıldı. Bugüne kadar bellibaşlı bütün dillere çevrilen bu masallar, Galland’dan çok daha öncesinden başlayarak, edebiyattan müziğe, sinemadan baleye kadar bütün alanlarda pek çok sanatçıyı derinliğine etkiledi, defalarca işlendi, yeniden yorumlandı, taklit edildi.

Binbir Gece Masalları, sadece insanların düşgücünü ateşlemekle kalmadı; bilinen en eski örneğini oluşturduğu “çerçeve öykü” tekniğiyle de, hem geçmişte hem de günümüzde, dünya edebiyatını en çok etkileyen kitapların başındaki yerini korudu.

Alim Şerif Onaran (1921-2000), Binbir Gece Masalları’nı ilk kez tam metin halinde dilimize kazandırdı. Orhan Pamuk, gözden geçirilmiş bu yeni basım için bir sunuş yazdı. Size kalan sadece “Açıl susam açıl!” demek…